عمدتا در هنگام معامله خانه و ملک با واژه اموال منقول و غیر منقول برخورد داشته ایم. در معاملات لازم است با واژه های عمومی و تخصصی این زمینه آشنایی داشته باشیم تا با مشکلات حقوقی مواجه نشویم.
برای آشنایی بیشتر به توضیح و تفسیر اموال منقول و غیر منقول عبارت پرداختیم. اموال به زمینه حقوقی به دو دسته کلی غیر منقول و منقول تقسیم می شوند.
اموال غیر منقول
به اموالی گفته می شود که نمی تواند به محلی دیگر منتقل شود و استقرار آن ثابت می باشد یا با دخالت انسان صورت می گیردکه در اینصورت با با خرابی یا نقص آن مال یا محل روبرو می شود. این اموال در لغت به معنای غیر قابل حمل می باشند.
بناها ، ساختمان ها، زمین و هر آنچه که در آن بنایی وجود داشته باشد ، غیرمنقول محسوب می شوند. از این موارد می توان به لوله های انتقال آب یا گاز نیز اشاره داشت.
میوه و محصولات باغ تا زمانیکه در آن زمین هستند و چیده نشده اند به عنوان مال غیر منقول محسوب می شوند . اگر این میوه جات چیده شوند ، به عنوان مال منقول به شمار می روند.
حیوانات و اشیائی که مالک ،آن را برای کار زراعت اختصاص داده است. از قبیل گاو و گاومیش و ماشین و اسباب و ادوات زراعت و بذرها وغیره و به طور کلی هرمال منقول که برای استفاده در کار زراعت لازم و مالک آن را به این امر تخصیص داده باشد از نظر صلاحیت محاکم و‌توقیف اموال جزو ملک محسوب و درحکم مال غیر منقول است.
همچنین تلمبه و گاو و یا حیوان دیگری که برای آبیاری زراعت یا خانه و باغ اختصاص داده شده است نیز به عنوان مال غیر منقول محسوب می شود.
انتفاع از اشیاء غیرمنقول مثل حق عمری و سکونت وهمچنین حق ارتفاق نسبت به ملک غیراز قبیل حق‌العبور و حق‌المجری و دعاوی راجع به اموال غیرمنقول از قبیل تقاضای خلع ید و امثال آن تابع اموال غیر منقول است.
انواع غیرمنقول
اموالی که توسط انسان غیر منقول شده است:
این اموال که توسط انسان ساخته شده است و جابجایی آن ها همراه با خرابی یا دگرگونی آن ها همراه می باشد. به چند مورد کلی اشاره کردیم:
ابنیه
انواع آسیاب های نصب شده در بنا
لوله های آب رسانی یا انتقال گاز نصب شده در زمین یا ساختمان
نصبیات ساختمان ها
درخت و فضای سبز موجود در زمین
حکم اموال غیر منقول
اموالي هستند كه قانون گذار طبق قوانین احكام راجع به اموال غيرمنقول را در مورد آن مقرر داشته است.
بر طبق ماده ۱۷ قانون مدني با قيد دو شرط پاره‌اي اموال منقول ذاتي را به لحاظ اختصاص يافتن به عمل زراعت در حكم غيرمنقول محسوب می شود. این دو شرط عبارتست از:
۱ـ مال ذاتاً منقول باشد.
۲ـ مالك می بایست آن را به عمل زراعت يا آبياري اختصاص داده باشد. اگر تراكتوري، هم براي هموار كردن راه و هم براي شخم زدن به كار رود، نمي‌توان آن را در حكم غيرمنقول دانست.
برای اطلاع از دیگر کلمات حقوقی در زمینه املاک این مقاله را بخوانید: اصطلاحات کلیدی در حوزه املاک و مسکن
اموال منقول
اشیائی که انتقال آن از محلی به محل دیگر امکان داشته باشد بدون اینکه به خود یا محل آن خرابی وارد آید، اموال منقول است. این نوع اموال به لحاظ لغوی به معنای قابل حمل و جابجایی هستند.
تمامی دیون از قبیل قرض و ثمن مبیع و مال‌الاجاره مورد اجاره از حیث صلاحیت محاکم در حکم اموال منقول است. مگراینکه مبیع یا مورد اجاره از اموال غیرمنقول باشد.
انواع کشتیهای کوچک و بزرگ و قایق ها و آسیاها وحمام هایی که روی رودخانه و دریاها ساخته می شود و می توان آنها را حرکت داد و‌کلیه کارخانه هائی که نظربه طرز ساختمان جزو بنای عمارتی نباشد جزء منقولات است . ولی توقیف بعضی از اشیاء مزبور ممکن است نظربه اهمیت آنها به عنوان ترتیبات خاص بعمل آید.
حکم اموال منقول
مصالح ساختمانی از قبیل سنگ و آجر و غیره که برای کار بنائی تهیه شده یا به واسطه خرابی از بنا جدا شده باشد تا زمانیکه در بنا بکارنرفته باشد ،به عنوان اموال منقول به شمار می رود.
حقوق و منافعي است كه متعلقات آن منقول باشد. ماده ۲۰ كليه ديون را از لحاظ محاكم در حكم منقول به شمار برده است. اينگونه اموال را ميتوان شامل انواع زير دانست:
۱ـ حقوقي كه موضوع آن وجه نقد يا اشياء منقول باشد (مانند حق وثيقه)
۲ـ انتفاع از اموال منقول
۳ـ دعاوي راجع به استرداد حق مالكيت يا حق انتفاع در مورد این اموال
۴ـ حق سازنده يا مکتشف نسبت به اختراع يا اکتشاف خود(حقوق معنوي)
۵ـ حقوق سهام اشخاص در شركتها.
از اینستاگرام ما دیدن فرمایید .
